Najnowsza publikacja Muzeum Warszawy to wybór 77 utworów, które opowiadają o stolicy. Składają się na niego ballady uliczne, piosenki kabaretowe, estradowe, utwory punkowe i rapowe. Najstarszy tekst pochodzi z końca XVIII wieku, a najnowszy z 2023 roku. Jaki obraz Warszawy wyłania się z tego zbioru?
Bartek Chaciński, Jacek Hawryluk i Jan Emil Młynarski, wraz z autorką koncepcji książki i redaktorką tomu Julią Odnous-Pawlińską, wybrali 77 piosenek, które mówią o Warszawie – dosłownie, w przenośni, a nawet w sugestii. Każdemu tekstowi towarzyszy krótki komentarz o kontekście powstawania utworów, osadzający je również w historii muzyki (nie tylko warszawskiej, lecz także polskiej, a nawet światowej). Analizowane teksty zostały ułożone według pięciu głównych zagadnień, które są też rozdziałami książki: Afekty, Tożsamości, Zdarzenia, Czasoprzestrzenie, Zmysły.
Warszawa wielokrotnie pojawiała się w cyklu Audycji Kulturalnych pt. „Piosenka prawdę Ci powie”. Rozmawialiśmy m.in. o utworze „Pokoik na Hożej” czy „Warszawa i ja”.
Na kartach książki pojawia obszerny zbiór barwnych postaci, prawdziwych, zmyślonych i legendarnych. Spotykają się Czarna Mańka i Olga z ulicy Mandarynki, Tata Tasiemka i Papa Jawor, ekipa z Ursynowa i łobuzy z Kercelaka. Występują Czesław Niemen, Molesta, Agnieszka Osiecka, Stanisław Grzesiuk, sanah, Władysław Szpilman, Dezerter, Wojciech Młynarski czy Hemp Gru. Od pieśni z końca XVIII wieku o insurekcji kościuszkowskiej po utwór z 2023 roku, w którym raper Kaz Bałagane pyta „Jak żyć w WWA?”.
W Audycjach Kulturalnych rozmawialiśmy także o antologii warszawskich legend, przygotowanej przygotowanej także przez Muzeum Warszawy.
Autorzy wraz z badaczami z zespołu Pracowni Studiów Miejskich Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego szukają też odpowiedzi na pytania, dlaczego tak wiele utworów opowiada o Warszawie i dlaczego ta forma jest tak chętnie wybierana do opisywania miasta.
Autorem szaty graficznej książki jest Wojciech Pawliński, który przygotował także wyjątkowe ilustracje do każdego tekstu piosenki. Oddają one nie tylko treść, ale i klimat utworu.
O publikacji „Piosenki Warszawskie. Antologia tekstów” w Audycjach Kulturalnych opowiedziała autorka koncepcji oraz redaktorka, Julia Odnous-Pawlińska.
Materiały graficzne: Muzeum Warszawy, ilustracje: Wojciech Plewiński
