20 września 1939 roku rozpoczęła się heroiczna walka z Sowietami w obronie Grodna. Pomimo przeważającej siły agresora mieszkańcy wraz z nielicznymi polskim siłami zbrojnymi trzy dni bohatersko stawiali opór wrogowi. To właśnie o historii sowieckiej agresji na wschodnią Polskę opowiada film „Orlęta. Grodno 39”, który Narodowe Centrum Kultury objęło swoim patronatem.
Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.
W powszechnej świadomości znana jest historia Orląt Lwowskich i bohaterstwo harcerzy Powstania Warszawskiego. Przez lata pomijana była jednak ofiara obrońców Grodna. Naprzeciw przeważającej siły Armii Czerwonej stanęli wtedy cywilni ochotnicy, wśród nich – harcerze i uczniowie. Według danych sowieckich, straty Armii Czerwonej w wyniku tamtych walk wyniosły: 53 zabitych, 161 rannych, a jeśli chodzi o sprzęt bojowy – unieruchomiono lub zniszczono 19 czołgów i 3 samochody pancerne. Obrońców Grodna, niezależnie od ich wieku, wojska sowieckie rozstrzeliwały lub rozjeżdżały czołgami. Różne źródła podają, że po stronie polskiej śmierć poniosło ponad 600 osób, ale do tej pory dokładna liczba ofiar jest nieznana.
W grudniu 1941 roku gen. Władysław Sikorski miał wypowiedzieć słowa: „Jesteście nowymi Orlętami. Postaram się, żeby Wasze miasto otrzymało Virtuti Militari i tytuł Zawsze Wiernego”. Tak się jednak nie stało.
„Orlęta. Grodno ‘39” to pierwszy film fabularny opowiadający historię agresji sowieckiej na wschodnie tereny Polski. Gościem Audycji Kulturalnych jest Jowita Budnik, odtwórczyni roli Rotmanowej, matki głównego bohatera filmu. Z aktorką rozmawiamy o przywracaniu pamięci bohaterom i pracy nad filmem. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy.
9 września film wchodzi do kin w całej Polsce. Można go będzie także zobaczyć w Konkursie Głównym 47. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, który rusza już 12 września.
Zdjęcia: fotosy z filmu „Orlęta. Grodno ’39”, dzięki uprzejmości producenta.
„Orlęta. Grodno ’39” – transkrypcja podcastu