„Zjawa. Niesamowity Reymont” to ekspozycja przybliżająca mniej znaną powieść noblisty, czyli „Wampira” z 1911 r. Skupia się nie tylko na jej fabule i odniesieniach do biografii pisarza, ale także na nastrojach i niepokojach społecznych, charakterystycznych dla przełomu wieków.
Historia opisana w „Wampirze” opiera się na wspomnieniach z podróży Władysława Reymonta do Londynu, gdzie uczestniczył w zjeździe Towarzystwa Teozoficznego. Bohater powieści (wcześniej wydawanej w odcinkach na łamach „Kuriera Warszawskiego”), niespełniony pisarz Zenon, miota się między demoniczną Daisy, niewinną Betsy i dawną ukochaną Adą. Uwagę zwraca misterna konstrukcja fabuły oraz zaskakująca mnogość jej wątków.
Władysław Reymont otrzymał literackiego Nobla w 1924 r. za monumentalną powieść „Chłopi”. W zeszłym roku na ekranach kin pojawił się film na jej podstawie, o którym rozmawialiśmy z jego twórcami.
Wystawa „Zjawa. Niesamowity Reymont”, stworzona z okazji setnej rocznicy przyznania pisarzowi literackiej nagrody Nobla, przybliża opisywane w „Wampirze” postaci i ukazuje dzieła sztuki, które powstały w podobnym czasie i które ilustrują główne wątki powieści (obrazy Wojciecha Weissa, Bolesława Nawrockiego, Meli Muter i Jacka Malczewskiego, rzeźby Konstantego Laszczki i Henryka Kunzeka). Podkreśla to zainteresowania polskich i zagranicznych modernistów spirytyzmem, okultyzmem czy oniryzmem.
Najnowsza ekspozycja w Muzeum Literatury to także odniesienie powieści Reymonta do współczesności. Jest to możliwe dzięki zaangażowaniu artystów: Rafała Dominika i Marty Ziółek, który przygotowali prace graficzne, rzeźbiarskie oraz działania performatywne, które można oglądać w przestrzeni wystawy.
Ekspozycję „Zjawa. Niesamowity Reymont” można oglądać w Muzeum Literatury do 29 września 2024 r. W skład zespołu kuratorskiego wchodzą: Anna Lebensztejn, Janek Owczarek, Iza Zychowicz.
W Audycjach Kulturalnych opowiedzieli o niej Anna Lebensztejn oraz Janek Owczarek.
Zdjęcia: dzięki Muzeum Literatury / fot. Daria Irena Górniewska, Jacek Łagowski
