Modernistyczna dzielnica wypoczynkowa, która powstała w Ustroniu w latach 60. i 70, została sportretowana w filmie dokumentalnym. Twórcy filmu, dzięki udziałowi ekspertów z wielu dyscyplin, poszukują odpowiedzi na pytanie o unikatowość tego projektu, a także o to jak postrzegamy dziś architektoniczne dziedzictwo PRL.
Film opowiada o ośrodku wczasowym, który zrealizowano w latach 1961-1970 według projektu Jerzego i Zygmunta Winnickich oraz Ireny i Czesława Kotelów. W plebiscycie tygodnika „Polityka” z 1970 r. znalazł się wśród trzynastu najlepszych realizacji architektonicznych 25-lecia PRL.
Dzielnica miała być centrum wypoczynkowym dla pracowników pobliskich zakładów przemysłowych. Siedemnaście budynków wtapia się w krajobraz Doliny Jaszowca, nie niszcząc górskiej przyrody. Projekt został przygotowany w duchu powojennego modernizmu z niezwykłą dbałością o detale. Osiedle miało własne centrum handlowo-usługowe, pocztę, a nawet ambulatorium.
W filmie wystąpił Marcin Wojdak, od lat dokumentujący architekturę wypoczynkową PRL, z którym rozmawialiśmy przy okazji wystawy jego prac.
Jak mówi pomysłodawca i współreżyser filmu Mateusz Bielesz, w latach 70. w Jaszowcu wypoczywać chciał każdy. Kres świetności obiektu położyły czasy transformacji oraz późniejsza prywatyzacja. Budynki przeszły w prywatne ręce, a nowi właściciele postanowili zmodernizować je według własnego uznania. W ten sposób przepadły m.in. monumentalne zdobienia i mozaiki. Naruszone zostały także unikatowe w skali kraju architektoniczne bryły.
O architektonicznym dziedzictwie PRL rozmawialiśmy z Anną Cymer przy okazji premiery jej książki poświęconej temu zagadnieniu.
Film „Jaszowiec. Zapomniana nowoczesność” w reżyserii Romana Kałuży-Wierzchosławskiego, to opowieść o atmosferze lat 60. i 70., ówczesnych założeniach urbanistycznych i architektonicznych, a także „niechcianym” dziedzictwie, które ze względu na nieodpowiednie traktowanie, odchodzi do przeszłości.
W Audycjach Kulturalnych o filmie opowiedział Mateusz Bielesz – pomysłodawca oraz współreżyser filmu, a także prezes Fundacji Zielone Konie.
Zdjęcia: Fundacja Zielone Konie / fot. Kamil Śliwka
