Dziś wspominamy historyka literatury i najbardziej znanego na świecie conradystę – Zdzisława Najdera. W latach 80. XX w. był dyrektorem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, za co został skazany przez komunistyczne władze na karę śmierci. Intelektualista zmarł 15 lutego 2021 r. Miał 90 lat. O Zdzisławie Najderze rozmawiamy z Andrzejem Mietkowskim, z którym znawca twórczości Josepha Conrada współpracował w Radiu Wolna Europa.
Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.
Zdzisław Najder zdobył wykształcenie na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie w Oxfordzie. Był członkiem polskiego PEN Clubu. Specjalizował się w twórczości Josepha Conrada. Opracował pierwsze na świecie pełne zbiorowe wydanie dzieł pisarza. Był także autorem wydanej po polsku i angielsku biografii Conrada, o której można przeczytać m.in. w wydanym przez Narodowe Centrum Kultury zbiorze esejów „Oddać sprawiedliwość światu”.
Od lat 70. XX w. Zdzisław Najder angażował się w działania opozycji antykomunistycznej. Był założycielem Polskiego Porozumienia Niepodległościowego. Przez wiele lat utrzymywał kontakt z Jerzym Giedroyciem, redaktorem paryskiej „Kultury”. Efektem tej relacji są listy, które zostały wydane w formie książki przez NCK.
Sąd wojskowy PRL zaocznie skazał Zdzisława Nadera na karę śmierci za rzekome szpiegostwo. Pośrednio przyczynił się do tego fakt, że został dyrektorem sekcji polskiej Radia Wolna Europa. Po zmianach ustrojowych w Polsce był doradcą Lecha Wałęsy i Jana Olszewskiego.
Zdzisław Najder we wspomnieniach Andrzeja Mietkowskiego – transkrypcja podcastu
