Historie warszawskich rzemieślników – Katarzyna Chudyńska-Szuchnik

Okładka książki przedstawia wielką literę „Z”, którą przecina po środku, w pionie napis: „Zręczni”.

Przy jednej ulicy swoje warsztaty mieli krawcy, malarze i drukarze. Tuż za zakrętem rezydował powroźnik, na tyłach budynku pracował rzeźbiarz. Kawałek dalej ktoś sprzedawał czapki, a kto inny odświeżał kapelusze. Tak przed II wojną światową wyglądała nie tylko Praga, ale też inne dzielnice Warszawy i wielu polskich miast. W tym odcinku podcastu rozmawiam z Katarzyną Chudyńską-Szuchnik o polskim rzemiośle.

Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.

Katarzyna Chudyńska-Szuchnik na co dzień pracuje w Muzeum Warszawskiej Pragi. Historie rzemieślników zbiera od kilku lat. Stały się one podstawą książki Zręczni. Historie z warszawskich pracowni i warsztatów, która niedawno ukazała się nakładem muzealnego wydawnictwa.

Polskie rzemiosło w XX wieku

Większość przedwojennych warsztatów na warszawskiej Pradze należała do żydowskich rzemieślników. Rodzinne interesy przerwała, a czasem zakończyła, II wojna światowa. Ale w zniszczonym mieście, w którym brakowało wszystkiego, szybko zaczęły pojawiać się nowe pracownie.

Polskie rzemiosło miało się dobrze przez pierwszych kilka lat, dopóki państwo tolerowało samodzielnych wytwórców. Potem nastały czasy przymusowej spółdzielczości, choć nie dla każdego rzemieślnika miały one złe skutki.

Transformacja ustrojowa i gospodarcza po 1989 roku uwolniła zawód rzemieślnika i umożliwiła wykonywanie go osobom, które nie miały wymaganego wcześniej wykształcenia mistrzowskiego. Skutki tej sytuacji odczuwają dziś ci, którzy szukają odpowiedniego grona, przed którym mogliby zdać egzamin. Ale szalone lata 90. to też napływ zagranicznych produktów i spadek zainteresowania krajowym rzemiosłem.

Od kilkunastu lat sytuacja się odwraca, a pracą w zawodach rzemieślniczych zainteresowanych jest coraz więcej młodych ludzi. Choć jest ich za mało, żeby wszystkie warsztaty mogły przetrwać. Już dziś nie każdy wie, kim są modystki, introligatorzy czy bednarze.

Książka Zręczni opowiada o warszawskich rzemieślnikach, ale sytuacja wytwórców w innych polskich miastach była podobna. Posłuchajcie, co mówi o niej Katarzyna Chudyńska-Szuchnik.

Zawartość odcinka

Z tego odcinka dowiecie się między innymi:

  • jak polskie rzemiosło radziło sobie z przemianami polityczno-gospodarczymi kraju;
  • ile warszawskich pracowni i warsztatów ma przedwojenną historię;
  • czym zajmują się gorseciarki, drykierzy i dmuchacze szkła.

W rozmowie z Katarzyną Chudyńską-Szuchnik wspominałam o odcinku Muzeum Polskich Zegarów, którego gościem był Janek Rygiel. Rzemieślnikami bywają także wytwórcy piwa. Historię warszawskich piwowarów w książce Podchmielona Warszawa opisał Piotr Wierzbicki. Opowiedział mi o niej w odcinku Warszawa okiem dawnych piwowarów.

Fot. okładka książki (mat. pras.) / Clem Onojeghuo

Historie warszawskich rzemieślników – transkrypcja podcastu

Audycje Kulturalne są projektem realizowanym przez Narodowe Centrum Kultury.

Inne odcinki z tej kategorii

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Audycje Kulturalne

podcast Narodowego Centrum Kultury

Zapisz się do Newslettera