Karol Tchorek był odnoszącym sukcesy rzeźbiarzem i twórcą medali, a także kolekcjonerem sztuki. Z równie wielkim zaangażowaniem działał na rzecz artystów zarówno podczas wojny jak i po jej zakończeniu. Do dziś w Warszawie można znaleźć wiele śladów jego działalności – nie tylko słynne tablice upamiętniające miejsca walk i ofiary niemieckich zbrodni.
Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.
Karol Tchorek jest znany przede wszystkim jako autor tablic, które upamiętniają w Warszawie miejsca niemieckich zbrodni na Polakach. Projekt artysty, z charakterystycznym krzyżem maltańskim, zwyciężył w konkursie ogłoszonym przez Stowarzyszenie Architektów Polskich. W mieście pojawiło się ich około 460, do dziś zachowało się ok. 200.
W latach 20. XX w. Tchorek studiował w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa oraz w stołecznej Szkole Sztuk Pięknych – stworzył dwie pracownie, jedną na Powiślu, drugą w Broku. Był pasjonatem i badaczem sztuki kurpiowskiej, a duża część jego kolekcji jest dziś przechowywana w Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce.
W czasie wojny stracił dom oraz pracownie, a w czasie powstania warszawskiego zniszczony został prowadzony przez niego Salon Sztuki Nike (róg Marszałkowskiej i Pięknej). Była to nie tylko galeria sztuki, ale także miejsce, w którym artyści mogli otrzymać wsparcie. Salon ponownie zaczął działać po wojnie, a sam Tchorek wstąpił do Związku Polskich Artystów Plastyków, gdzie w dalszym ciągu angażował się w pomoc (również finansową) dla twórców. Między innymi dzięki jego staraniom, członkiem związku stał się jego przyjaciel Leon Kudła, którego charakterystyczne, nieprofesjonalne rzeźby kolekcjonował.
O twórczości Leona Kudły można posłuchać przy okazji poświęconej mu wystawy.
Tchorek to autor m.in. socrealistycznej płaskorzeźby „Macierzyństwo”, którą do dziś można oglądać w stołecznym MDMie, nagrobka Władysława Strzemińskiego, a także pomników „Warszawska Jesień” przy Akademii Muzycznej w Warszawie oraz upamiętnienia uczestników zbrojnego oporu przeciw Niemcom w latach 1939-1945 w Ostrowi Mazowieckiej. Jego ostatnia pracownia przy Smolnej 36/10 w Warszawie, pozostaje pod opieką Muzeum Warszawy. Znajdują się w niej nie tylko pamiątki po artyście i jego kolekcja sztuki, ale także liczne projekty i prace.
O Karolu Tchorku opowiedziała w Audycjach Kulturalnych Lena Wicherkiewicz, koordynatorka pracowni przy Smolnej 36/10.
Zdjęcia: Pracownia Karola Tchorka, fot. Adrian Czechowski, Michał Matyjaszewski, Muzeum Warszawy.
Artysta, marszand, pasjonat – Karol Tchorek – transkrypcja podcastu
