Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Polacy zaczęli na nowo organizować życie społeczne. Do głosu doszły grupy do tej pory pomijane – kobiety, dzieci i robotnicy. Ich historię opowiada Zachęta.
Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.
„Żyjemy jednak nadzieją, że przyszłość będzie inna” – to cytat z manifestu ekonomistki i działaczki społecznej, Zofii Daszyńskiej-Golińskiej z 1921 roku. Stał się on inspiracją dla tytułu wystawy, którą możemy oglądać w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki. Wystawy, która nie prezentuje międzywojennych kierunków artystycznych, ale za pomocą szeroko rozumianej kultury wizualnej przedstawia ówczesne idee społeczno-obyczajowe i procesy emancypacyjne. – Pokazujemy te zjawiska poprzez dziedziny z tymi przemianami społecznymi najmocniej powiązane. Taką dziedziną jest architektura, także architektura wnętrz i wzornictwo czy urbanistyka. Taką dziedziną, która na wystawie jest najmocniej reprezentowana, jest film, pokazany w bardzo różnych aspektach – opowiada kuratorka wystawy, Joanna Kordjak.
Sporo miejsca Zachęta poświęciła także nowoczesnym w tamtych czasach koncepcjom wychowania dzieci i uprawianiu sportów, które stały się popularne wraz z wprowadzeniem ustawy o ośmiogodzinnym dniu pracy i pojawieniem się czasu wolnego, który robotnicy mogli zagospodarować. Nowoczesność nie ominęła też teatru – w jednej z sal możemy prześledzić, w jaki sposób rozwijał na przestrzeni lat.
Choć wystawa zatytułowana jest „Przyszłość będzie inna”, to przyglądając się kolejnym koncepcjom społecznym Dwudziestolecia nie sposób nie zauważyć, że wiele tematów brzmi niezwykle aktualnie. Partycypacja społeczna, myślenie ekologiczne, kooperatywy i spółdzielczość. O tym dyskutujemy także w XXI wieku. – Te tematy i nawet sposób formułowania argumentów w tej dyskusji też wydają się czasem zaskakująco podobne do tych z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Wiele z tych idei rzeczywiście gdzieś tam powraca po wielu, wielu latach, jak choćby idea spółdzielczości już zupełnie inaczej rozumiana niż w kolejnych dekadach PRL-u – dodaje kuratorka.
Wystawa „Przyszłość będzie inna. Wizje i praktyki modernizacji społecznych po roku 1918” będzie czynna do 27. maja. A my zapraszamy do wysłuchania rozmowy na jej temat z kuratorką, Joanną Kordjak.
Zdjęcie: mat. prasowe Zachęty Narodowej Galerii Sztuki
Czy przyszłość jest inna? – transkrypcja podcastu
