Grafiki „Tańczący” to pierwszy cykl w dorobku jednego z najwybitniejszych polskich grafików i późniejszego rektora krakowskiej ASP, Mieczysława Wejmana. Jest on rzadkim w polskiej sztuce świadectwem tego, co działo się w okupowanej Warszawie, zwłaszcza jeśli chodzi o Zagładę.
Transkrypcja podcastu do pobrania pod tekstem poniżej.
Mieczysław Wejman (1912-1997) w czasie wojny mieszkał na Żoliborzu, przy ul. Promyka, jednak to co działo się tuż przy murze getta, obserwował w trakcie pracy na warszawskiej Woli. Swoje przeżycia i przemyślenia, przelał na papier w 1944 r. Ukrywał się wtedy przed Gestapo, które poszukiwało członków rodziny jednego z dowódców Kedywu, z którym Wejman był spokrewniony.
Cykl „Tańczący” to przejmujące grafiki, na których pojawiają się sylwetki uchwycone w wymuszonym, bolesnym tanecznym ruchu. Przez wiele lat, były one interpretowane jako uniwersalny komentarz artysty do sytuacji ludzi w obliczu tragedii wojny. Pogłębiona analiza prac oraz życiorysu artysty pozwala jednak założyć, że to świadectwo dotyczące zagłady Żydów w okupowanej Warszawie.
Prace są pokazywane po raz pierwszy. Towarzyszy im kilkadziesiąt szkiców i rysunków, m.in „Zabawa ludowa” – jedyny polski rysunek odnoszący się bezpośrednio do getta płonącego w czasie powstania w 1943 r. i karuzeli ustawionej przez hitlerowców na placu Krasińskich.
Wystawę można oglądać w Żydowskim Instytucie Historycznym do 13 października 2022 roku.
W Audycjach Kulturalnych o wystawie opowiada jej kurator, dr Piotr Rypson.
Zdjęcia dzięki uprzejmości Żydowskiego Instytutu Historycznego / fot. Andrzej Stawiński
